Նաիրա Խառատյան, ընտանեկան և քվանտային հոգեբան

- Բարև Ձեզ տիկին Խառատյան։ Շնորհակալություն հրավերը ընդունելու համար։ Կա՞ մի հիշողություն Ձեր մանկությունից, որը կարող եք առանձնացնել։  

- Բարև ձեզ։ Ես նույնպես շնորհակալ եմ` գեղեցիկ հնարավորության համար։ 

Այո, կա։ 

Հայրս սիրված բժիշկ էր։ Մի անգամ` նա ծանր հիվանդին ասաց. «Հիմա մենք երեքով ենք. ես, դու, հիվանդությունը։ Եթե դու հիմա որոշում կայացնես` ընտրես ինձ, վստահես ու կրկնես «Ես շնորհակալ եմ, որ այսօրվանից առողջ եմ» միտքը, դու 1 շաբաթից կլինես քո տանը։ Եթե ընտրես բողոքելն եւ դժգոհելը` չեմ կարող ասել` որտեղ կլինես»։

Հիվանդը 1 շաբաթից իր ոտքով դուրս գրվեց, իսկ ես լրջորեն մտածեցի մտքի ուժի մասին։

- Շատ հետաքրքիր է )) Իսկ ինչպե՞ս ընտրեցիք Ձեր մասնագիտությունը։ Դա հստակ որոշում էր, թե՞ ինքնաբուխ ճանապարհ։

- Երբ հանդիպում էի դժվարության, վստահ ասում էի. երբ մեծանամ` դառնալու եմ հոգու բժիշկ, որ այլևս ոչ ոք չկարողանա ոչ մեկի հոգին ցավացնել… Ու երկու մասնագիտության մեջ ընտրեցի հոգեբանությունը։

- Ի՞նչ նշանակություն է ունեցել կրթությունը Ձեր կյանքում՝ ոչ միայն որպես մասնագիտական հենարան, այլ նաև՝ որպես անձի ձևավորման գործոն։ Ես գիտեմ Ձեր երկար կրթական ուղու մասին, պատմենք նաև մեր ընթերցողներին)) 

- Տարիներ հետո հասկացա, որ հոգեբան ծնվում են, քանի որ ինձ չէր բավարարում իմ կրթությունն ու ստացած գիտելիքով տրված հնարավորությունները, և 46 տարեկանում, առանց վարանելու` որոշել եմ գնալ մասնագիտական կատարելագործման, ընտրելով Ընտանեկան, հետո` Քվանտային հոգեբանության ոլորտները։ Դրանք իմ հիմնաքարերն են, որոնց վրա հիմա ես հաստատուն եմ։ 

- Եղե՞լ են պահեր, երբ կասկածել եք՝ ճիշտ ուղու վրա եք։ Եթե այո, ինչպե՞ս եք հաղթահարել։

- Երիտասարդությունս անցել է համատեղելով ուսուցչի և սոցիալական ոլորտի հոգեբանի աշխատանքը։ Սակայն կյանքը ստիպեց ինձ` խորամուխ լինել մարդու և Տիեզերքի համագործակցության պատճառահետևանքային կապերի մեջ։ Ես այլընտրանք չունեմ, քան` բոլոր հարցերիս պատասխաններն ուսումնասիրելը և ստանալը։

- Ինչո՞վ է նեյրոհոգեբանությունը տարբերվում հոգեբանությունից։ Ինչո՞ւ ընտրեցիք մասնագիտական նաև այդ ուղղությունը։

-  Եթե ուշադիր նայեք, մարդու ուղեղի նեյրոնային կապերը ճիշտ և ճիշտ Տիեզերքի գալակտիկաների պատկերն են։ Որքան զարմացած էի, երբ ուսումնասիրելով` գիտակցում էի մարդու ուղեղի նեյրոնների` մտքի անսահման հնարավորությունների շնորհիվ բուժվելու մասին։ Ես ընտրեցի նեյրոնների Անսահմանությունը, որը 21֊րդ դարի վերջին ձեռքբերումն է։ Հոգեբանության տեսակները նեղ են դրա դիմաց։

- Առաջին աշխատանքային փորձը երբեմն ամենադժվարն է։ Հիշու՞մ եք Ձեր առաջին խորհրդատվության դեպքը։ Ինչպիսի՞ն էր այդ փորձը Ձեզ համար։

- Հիշո՞ւմ եմ. աղջիկ էր, ում վստահությունը չարաշահել էին…Նա մեծ հոգեբանական պատնեշ հաղթահարեց, երբ հասկացավ, որ գիտակցված քայլերի ընտրությունն է կերտում իր ապագան։ Սովորեց, դարձավ պահանջված բժիշկ, բնական է` վերակառուցելով իր կյանքը։

- Ի՞նչ մարտահրավերների եք հանդիպել հոգեբանության բարդ աշխարհում։ Որքա՞ն ժամանակ անց սկսեցիք վստահ զգալ Ձեզ մասնագիտական միջավայրում։

- Հոգեբանությունը միշտ համեմատում եմ Հորիզոնի հետ։ Որքան էլ սեփական մարտահրավերների հաղթահարումն ինձ բերեց նորագույն հոգեբանություն, և 46֊ից հետո սկսեցի ինձ համարել մասնագետ, ամբողջական պատկերացում կազմել, վարելով մարդու «Դեպքը», ...մինչ այսօր` ուսումնասիրում եմ մեր արդի աշխարհի նորությունները։

- Իսկ այժմ ինչ մարտահրավերներ ունեք։

- Մի ահռելի սերունդ, գիտակցելով, որ Ընտանիքի կառույցը սկսում և հիմնում են 0 գիտելիքով` կարող են իրենց զավակներին դարձնել երջանիկ` երբ սովորեն “Ընտանեկրթության ծրագիրը”` տարրական գիտելիքներ կին և ամուսին դառնալու մասին, բայց... ապրում են կրկնելով հին սխալները։ Հուսամ` կհասցնեմ այդ ծրագիրը թողնել սերունդներին։ ՌԴ֊ն իր մեծ ազգային թերությունը` ալկոհոլիզմը չփոխանցեց սերնդե սերունդ, այլ հաղթահարեց “Երիտասարդ ընտանիքի դպրոց” հիմնելով, ուր սկսեցին սովորել Ծնող դառնալու Արվեստը։

- Հոգեբանության դերը մեր ժամանակներում դարձել է ավելի ակտուալ ու բազմաշերտ։ Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ է այսօր հոգեբանությունը իրականում, պարզապես մասնագիտությո՞ւն, թե՞ կենսաձև։

- Վաղուց այն վերածվել է կենսաձևի արտասահմանում` ԱՄՆ, Եվրոպա, առաջադեմ 5֊յակում։ Այդ մշակույթը մեր Սփյուռքը դանդաղ բերում է նաև Հայաստան, ինչը հույս է ներշնչում, որ մեր զավակները կապրեն ապահով Երկրում։

- Ի՞նչն է ամենամեծ արգելքը, որ մարդիկ չեն դիմում հոգեբանի։ Ինչպե՞ս կարելի է այն հաղթահարել։ 

- Հաճախ` ասում են պատճառը դրամն է, մինչդեռ`դրամ կա ամեն ինչի համար, եթե ցանկանաս։ Աբսուրդ է` դժբախտ լինել և դրամը ծախսել ոչ թե երջանկանալու, այլ` գնումների վրա։ Որովհետև` Երջանիկ լինելը ջանքեր է պահանջում, իսկ օրեր սպանելը` ոչ։ Որովհետև` «Իմ ծնողը չի դիմել հոգեբանին,մենակ հաղթահարել է խնդիրները, ես էլ կարող եմ...» կարծրատիպն է խանգարում։ Դա նույնն է` թե ամեն օր շրջանցես նոր` 10 մետրանոց կամուրջը, և կտրես 100 կմ ոլորաններով ճանապարհը, որ հասնես գործի…) Կամ` ձախ ձեռքով կախես աջ ականջօղդ…)

- Հնարավո՞ր է, որ մարդը դիմի հոգեբանի՝ ոչ թե «խնդրի» պատճառով, այլ՝ ինքնաճանաչման համար։

- Իհարկե։ Հիմա շատ են կրեատիվ, հաջողակ լինել ցանկացող երիտասարդները։ Դա իմ սիրելի զբաղմունքն է, որի ընթացքում ես իմ այցելուի հետ կրկին աճում, երջանկանում եմ, քանի որ զուրկ ենք նեգատիվը հաղթահարելու ջանքերից։

- Ի՞նչ խորհուրդ կտաք մարդուն, ով երկար ժամանակ «տատանվում է» դիմել հոգեբանի, բայց չի համարձակվում։

- Խորհուրդ կտամ օրինակ վերցնել Եվրոպայի բնակիչներից, ովքեր այցելում և հեշտությամբ ազատվում են դժբախտ ու անհաջողակ լինելուց, ասելով. «Սա ընդամենը միտք էր, որը կարող եմ փոխել հոգեբանի հետ»։

- Երբ դժվար պահեր եք ունենում, ինչպես եք Ձեր մեջ էներգիա և մոտիվացիա գտնում։ 

- Ես անվերապահ վստահում եմ Տիեզերքի և իմ բանական Ես֊ի երկխոսությանը, որի ընթացքում «դժվարությունը» վաղուց ընդունում եմ որպես լոկ աճի գործոն, դրական, օրինաչափ շրջադարձ, և հանգիստ անցնում կյանքի հաջորդ փուլին։

- Որն է Ձեր ամենահամարձակ քայլը, որը նաև շրջադարձային էր Ձեր համար։

- Ես կազմել եմ հրաշալի Ընտանիք, ունեմ 2 զավակ, ովքեր իրենց ոլորտում ճանաչված են։ Սակայն կյանքի մի փուլում ամուսինս` սեփական գործից ելնելով, ընտրեց ընտանիքից հեռու ապրելը, և չվերադարձավ։

24 միայնակ մաքառումի տարիներ հետո`որոշում կայացրի ընդունել ինձ արված նոր ամուսնության առաջարկը։ Ես շնորհակալ եմ Տիեզերքին` ազնիվ ու աշխատասեր Ամուսին ունենալու համար։

- Սիրելի Նաիրա, մի քիչ խոսենք Ձեր անձնականի մասին))) Մի քիչ պատմեք Ձեր ընտանիքի, երեխաների մասին։

- Կարծես թե` արդեն պատմեցի. չեմ սիրում գովեստով զբաղվել։ Կասեմ, որ դժվարության բովով անցած երեխան երբեք չի լինում անհաջողակ ու մեծամիտ։ Կյանքը նրանց կոփում է։ Հիմա իմ թոռնիկներն իմ Տիեզերքն են։ 

- Երեխաների համար ի՞նչ է նշանակում ունենալ պայքարող, աշխատող, չկոտրվող մայրիկ։ 

- Նշանակում է` մոր օրինակին հետևելով, դառնալ նրա նման։ Այո, նրանք այդպիսին են։ Երբ պատահմամբ նաև իմանում են` ում թոռներն են, հասկանալի է դառնում` որտեղից են ձեռքբերումները։

- Ի՞նչ եք կարծում՝ այսօր ի՞նչ մարտահրավերների է հանդիպում կինը՝ աշխատելու և ինքնադրսևորվելու ճանապարհին։ Եվ ինչո՞ւ պետք է նա միշտ լինի ժամանակին համաhoonch))) 

- Կնոջ համար այսօր, քան երբևէ` ստեղծված են տարբեր մեծ առաջընթաց ունենալու հնարավորություններ։ Կից` կտեղադրեմ այն կանանց խոսքերը, ովքեր մի քանի այցից` ձեռք են բերում բարձր ինքնագնահատական, և քայլ անում դեպի մեծ Բիզնես, կամ` կայանում իրենց ոլորտում։ Ամեն ինչ կյանքում որոշում է Սեփական Ինքնարժեքի Ադեկվատ Զգացումը։ Եթե այն առկա է, Կինը դառնում է հրաշք մեղեդի, և "հնչում է" ինչպես եզակի Արվեստի գլուխգործոց։

- Ինչպե՞ս է կայացած կինը փոխում ընտանիքը, շրջապատը, նաև՝ ինքն իրեն։ 

- Նա հղկում և կատարելության է հասցնում ցանկացած երևույթ, իր, անձ, ինչն իր գիտակցականի տիրույթում է։

- Որպես հոգեբան և ԿԻՆ, ի՞նչ խորհուրդ կտաք կանանց, մայրիկներին:

- Ամենքս ձեռք ենք բերում մի մասնագիտություն, բայց շատ քչերն են անցնում Կնոջ և Ինքնաճանաչման ուղին, որը տանում է դեպի Կայացում` դեպի Հաջողակ Կին։ Խորհուրդ կտամ  հոգեբանի շնորհիվ` բացահայտել Բնությունից ձեզ տրված  գանձերը, որոնք հաճախ քնած են, և դուք փնտրում եք այն։ Դուք կարող եք գտնել և հասնել ձեր լավագույն տեսակին, որն անշուշտ, գոյություն ունի։

- Շատ շնորհակալ եմ գեղեցիկ, խորհուրդներով լի հարցազրույցի համար։ Հուսով եմ ևս մեկ հարցազրույցի, քանի որ Ձեզանից շատ բան ունենք սովորելու ))

Սիրով hoonch.am թիմ՝

Հարցազրույցը պատրաստեց՝ Աննա Տեր-Հովհաննիսյանը